Thực đơn
Cao Ngao Tào
Tháng 6 năm Kiến Nghĩa thứ nhất (528), Cao Cán và Cao Ngao Tào tụ tập lưu dân ở khoảng Hà, Tế, hưởng ứng khởi nghĩa Cát Vinh, rồi nhận quan tước của ông ta, nhiều lần đánh bại quân đội Bắc Ngụy. Do Cao Cán cùng Bắc Ngụy Hiếu Trang Đế có quen biết từ trước, nên phụng chỉ quy hàng. Cao Ngao Tào được phong làm Vũ Thành huyện bá, thực ấp 500 hộ. Nhĩ Chu Vinh không muốn tiếp nhận anh em họ Cao, hai người biết được, bèn chủ động giải quan về nhà.
Anh em họ Cao ở trong làng ngầm tụ tập dũng sĩ, tiếp tục cướp bóc. Nhĩ Chu Vinh biết được, bèn bí mật lệnh cho thứ sử Nguyên Trọng Tông lừa bắt Cao Ngao Tào, đem giam chung với Tiết Tu Nghĩa ở Tấn Dương.
Tháng 9 năm Vĩnh An thứ 3 (530), Nhĩ Chu Vinh vào Lạc Dương, Cao Ngao Tào cũng bị áp giải theo quân, giam trong chuồng gia súc. Trong tháng ấy, Bắc Ngụy Hiếu Trang Đế giết chết Nhĩ Chu Vinh, ông được phóng thích. Gia tộc họ Nhĩ Chu biết tin dữ, khắp nơi khởi binh, vây đánh đô thành Lạc Dương. Bắc Ngụy Hiếu Trang Đế tự mình đến cửa Đại Hạ tiến hành chỉ huy, khi ấy Cao Ngao Tào vừa được thả ra, cảm ơn Hiếu Trang Đế, bèn mặc giáp cầm giáo, xông thẳng vào quân địch. Ông cùng với các cháu trai như Cao Trường Mệnh… soái quân tiến lên, đến đâu giặc tan đến đấy, Hiếu Trang Đế nhìn theo cũng không kịp.
Hiếu Trang Đế lập tức lấy Cao Cán làm Hà Bắc đại sứ, Cao Ngao Tào làm Trực Các tướng quân, thưởng cho 4000 xúc lụa. Vì muốn chiêu binh mãi mã, chống lại lực lượng tăng viện của họ Nhĩ Chu, Hiếu Trang Đế tự mình đưa anh em họ Cao đến bờ sông Hoàng Hà, lệnh cho bọn họ trở về Tín Đô, Ký Châu [2], tụ tập người làng, tích cực chuẩn bị. Hiếu Trang Đế nâng chén rượu chỉ xuống nước, nói: "Anh em khanh là hào kiệt Ký Châu, có thể lệnh cho sĩ tốt tận lực. Kinh thành ví như có biến, khá vì trẫm mà vượt sông một chuyến!" Cao Cán rơi nước mắt nhận chiếu, Cao Ngao Tào rút kiếm ra múa, thề lấy cái chết để báo đáp ơn vua.
Tháng 12, Nhĩ Chu Triệu cầm đầu chư tướng họ Nhĩ Chu tiến vào Lạc Dương, bắt giết Hiếu Trang Đế, đưa Trường Quảng Vương Nguyên Diệp lên ngôi. Tháng 2 năm Phổ Thái thứ nhất (531), nhân Dĩnh Xuyên thiếu ngựa, Nhĩ Chu Triệu phái Giám quân Tôn Bạch Diêu đến Ký Châu, giả cách thu lấy ngựa trong dân gian, muốn đợi anh em họ Cao đưa ngựa đến, thì bắt lấy bọn họ.
Cao Cán biết được mưu ấy, lập tức cùng thái thú Hà Nội tiền nhiệm là Phong Long Chi bàn bạc, bí mật phái bộ hạ đến Tín Đô, chém chết Tôn Bạch Diêu. Anh em họ Cao khởi binh ở Tín Đô, để cử cha mình là Cao Dực làm vương, Cao Dực kiên quyết không nhận, bọn họ bèn đẩy Phong Long Chi lên làm Đại đô đốc, chủ trì mọi việc trong châu; đồng thời, thông cáo khắp các châu quận, cùng hợp sức thảo phạt họ Nhĩ Chu. Phong Long Chi sợ hãi muốn bỏ trốn, Cao Ngao Tào nổi giận, bạt đao nhắm vào ông ta, Phong Long Chi đành phải nhận lời.
Trong tháng ấy, Ân Châu thứ sử Nhĩ Chu Vũ Sinh đưa 5000 người tập kích Tín Đô, lặng lẽ đến dưới thành. Cao Ngao Tào không kịp mặc giáp, đưa hơn 10 kỵ binh ra nghênh chiến. Cao Cán ở trên thành dùng dây thừng đưa 500 người xuống tăng viện, nhưng đuổi theo chưa đến nơi thì trận đánh đã kết thúc, Nhĩ Chu Vũ Sinh đại bại chạy trốn, mọi người đều yên lòng.
Không lâu sau, Cao Cán và Phong Long Chi liên hệ với Tấn Châu thứ sử Cao Hoan cùng chống lại quân đội họ Nhĩ Chu, mở cửa thành nghênh tiếp ông ta. Cao Ngao Tào đang cướp đất ở bên ngoài, nghe được tin này, trong lòng bất mãn, cho rằng Cao Cán hèn yếu, bèn gởi về một cái quần đàn bà để làm nhục Cao Cán. Cao Hoan bèn phái con trưởng là Cao Trừng dùng lễ con cháu đến bái kiến, Cao Ngao Tào bèn cùng với Cao Trừng trở về gặp Cao Hoan.
Tháng 6, Cao Hoan liên lạc với lực lượng chống lại họ Nhĩ Chu khắp nơi, ở Tín Đô khởi binh. Tháng 8, chư tướng họ Nhĩ Chu như Nhĩ Chu Trọng Viễn,… đưa quân thảo phạt Cao Hoan. Tháng 10, Cao Hoan ở Tín Đô lập Bột Hải thái thú, An Định Vương Nguyên Lãng làm vua, đổi niên hiệu là Trung Hưng. Nguyên Lãng lấy Cao Hoan làm Thừa tướng, Đô đốc trung ngoại chư quân sự, Cao Cán làm Thị trung, Tư không, Cao Ngao Tào làm Phiêu kỵ đại tướng quân, Nghi đồng tam tư, Ký Châu thứ sử.
Khi ấy chư tướng họ Nhĩ Chu liên quân chinh thảo Cao Hoan. Nhĩ Chu Triệu ra khỏi Tỉnh Hình, đóng quân ở Quảng A [3]. Vào lúc đại quân họ Nhĩ Chu áp sát, Cao Hoan thi hành kế phản gián, khiến cho chư tướng họ Nhĩ Chu nghi kỵ lẫn nhau, các lộ binh mã quanh quẩn ở nơi đồng bằng, không chịu tiến lên. Cao Ngao Tào theo Cao Hoan giao chiến với Nhĩ Chu Triệu, đại phá ông ta ở Quảng A, bắt sống 5000 người. Cao Ngao Tào lại cùng với Cao Hoan thừa thắng nam hạ, tấn công Nghiệp Thành [4]. Tương Châu thứ sử Lưu Đản đóng cửa thành cố thủ.
Tháng giêng năm Trung Hưng thứ hai (532), Cao Hoan công phá Nghiệp Thành, bắt Lưu Đản. Sau đó, Cao Ngao Tào đưa bộ khúc đến Lê Dương, lại theo Cao Hoan đánh Nhĩ Chu Triệu ở Hàn Lăng. Tháng 3 nhuận, Cao Ngao Tào đưa bộ khúc 3000 tướng sĩ, đều là người cùng làng như Vương Đào Thang, Đông Phương Lão, Hô Duyên Tộc, Lưu Quý Trân, Lưu Trường Địch, Hàn Nguyện,… hội họp với Cao Hoan.
Cao Hoan sau khi gặp bộ hạ của Cao Ngao Tào, nói với ông rằng: "Cao đô đốc thống soái đều là bộ đội người Hán, e rằng không nên việc, nay ta muốn cắt thêm 1000 tinh binh người Tiên Ti để trộn lẫn vào, ý nhà ngươi thế nào?" Ông đáp rằng: "Bộ khúc của Ngao Tào luyện tập đã lâu, chiến đấu không kém binh sĩ Tiên Ti, nay nếu trộn lẫn vào, sợ rằng khó dung hợp, thắng thì tranh công, thua thì đổ tội lẫn nhau, tôi nguyện chỉ huy bộ đội người Hán, không phiền ngài cho thêm nữa." Cao Hoan thấy lòng tin của ông rất vững vàng, nên đồng ý.
Sau chiến thắng Hàn Lăng, Cao Ngao Tào đóng quân ở Ký Châu, dược gia phong Thị trung, Khai phủ, tiến tước làm hầu, thực ấp 700 hộ.
Tháng 3 năm Vĩnh Hi thứ hai (533), Cao Cán bị Bắc Ngụy Hiếu Vũ Đế giết chết. Hiếu Vũ Đế còn ngầm phái Từ Châu thứ sử Phan Thiệu Nghiệp đi giết Cao Ngao Tào. Khi ấy ông đã biết Cao Cán bị giết, bắt lấy Phan Thiệu Nghiệp ở giữa đường, tìm được sắc thư trong cổ áo khoác của ông ta. Cao Ngao Tào bèn đưa hơn 10 kỵ binh, chạy đến Tấn Dương đưa sắc thư cho Cao Hoan xem.
Tháng 6, Cao Hoan mượn danh nghĩa "thanh quân trắc", nhằm trị tội Hộc Tư Xuân vì đã xúi giục Hiếu Vũ Đế phản kháng, điều đại quân nam hạ, lấy em trai là Định Châu thứ sử Cao Sâm trấn thủ Tấn Dương, Cao Ngao Tào lĩnh binh làm tiền phong.
Ngày 29 tháng 6, Cao Hoan tiến vào Lạc Dương, Cao Ngao Tào đưa 500 kỵ binh khỏe đuổi theo Hiếu Vũ Đế đến Thiểm Tây, không kịp phải trở về.
Tháng 9, Cao Ngao Tào vẫn chinh phạt các châu ở khu vực Tam Kinh [5] không chịu quy phụ, đều bình định được.
Tháng 10, Cao Hoan tại Lạc Dương lập Thanh Hà Vương thế tử Nguyên Thiện Kiến làm vua, là Hiếu Tĩnh Đế, đổi niên hiệu là Thiên Bình, định đô ở Nghiệp Thành, sử gọi là Đông Ngụy. Cao Ngao Tào được phong làm Thị trung, Tư không. Ông vì anh trai Cao Cán chết khi đang giữ chức vị này, nên từ chối không nhận, tháng 2 năm sau chuyển sang nhậm chức Tư đồ.
Tháng 12 năm Thiên Bình thứ 3 (536) nhà Đông Ngụy, thừa tướng Cao Hoan chia quân 3 đường tấn công Tây Ngụy; lấy Cao Ngao Tào tấn công Thượng Lạc [6], Đại đô đốc Đậu Thái đánh Đồng Quan, tự mình đưa quân đến Bồ Phản [7].
Tháng giêng năm Đông Bình thứ 4, sau khi Cao Ngao Tào vượt sông Hoàng Hà, tế Hà Bá rằng: "Hà Bá là thần dưới nước, Cao Ngao Tào là hổ trên đất. Tôi đi qua chỗ của ngài, xin cùng say một trận."
Khi ấy đường núi hiểm trở, Cao Ngao Tào đưa quân từ Thương Sơn đi vòng mà tiến, không ai địch nổi, rồi đánh Thượng Lạc. Người Thượng Lạc là Đỗ Quật đầu hàng Cao Ngao Tào, ông dùng Đỗ Quật làm hướng đạo tiến hành đánh thành. Tướng giữ thành là Lạc Châu thứ sử Toàn Xí nhà Tây Ngụy cố thủ hơn 10 ngày, con trai ông ta Toàn Nguyên Lễ, Toàn Trọng Tuân đốc quân gắng sức chiến đấu. Không lâu sau, con mắt của Toàn Trọng Tuân bị thương, không thể tái chiến, Cao Ngao Tào chiếm được Thượng Lạc, bắt được Toàn Xí cùng vài mươi tướng soái. Ông lấy Đỗ Quật làm Lạc Châu thứ sử.
Cao Ngao Tào muốn tiến quân tấn công Lam Điền, thì được tin Đậu Thái thua trận, lại thêm Cao Hoan triệu ông trở về, cho phép ông bỏ lại quân đội ở Thượng Lạc. Cao Ngao Tào không nỡ bỏ rơi bộ hạ, gắng sức chiến đấu, đưa được toàn quân trở về. Sau khi trở về, ông được phong Quân tư, Đại đô đốc, thống lĩnh 76 đô đốc, cùng Tư không, Tây đạo đại hành đài Hầu Cảnh luyện quân ở Vũ Lao.
Năm Thiên Bình thứ 4 (537) nhà Đông Ngụy, thừa tướng Cao Hoan đưa quân tấn công Tây Ngụy, nhằm tranh giành các khu vực Quan Trung, Hà Nam. Tháng 8, thừa tướng Vũ Văn Thái nhà Tây Ngụy soái 12 tướng lĩnh như Lý Bật,… tấn công Đông Ngụy, lấy Bắc Ung Châu thứ sử Vu Cẩn làm tiền phong, liên tiếp chiếm được Bàn Đậu [8], Hằng Nông [9], bắt được 8000 quân Đông Ngụy. Tháng 9 nhuận, Cao Hoan tự mình soái 20 vạn đại quân đánh thẳng vào Bồ Tân [10], tiến đến đóng ở phía tây Hứa Nguyên [11]. Riêng Cao Ngao Tào soái 3 vạn quân tiến đánh Hà Nam. Khi ấy Quan Trung gặp nạn đói, Vũ Văn Thái có chưa đến 1 vạn quân, đóng quân ở Hằng Nông hơn 50 ngày, nghe tin Cao Hoan vượt sông, bèn đưa quân vào quan, Cao Ngao Tào liền đưa quân vây Hằng Nông.
Đầu tháng 10, Vũ Văn Thái đặt phục binh ở Sa Uyển [11], đánh bại quân Đông Ngụy. Cao Hoan đưa tàn quân vượt sông trốn về phương bắc, tổn thất 8 vạn sĩ tốt. Nửa tháng sau, quân Tây Ngụy lại tấn công Đông Ngụy, tiến thẳng đến Lạc Dương. Cao Ngao Tào nghe tin Cao Hoan thua trận, bèn giải vây, lui về bảo vệ Lạc Dương. Không lâu sau, Độc Cô Tín nhà Tây Ngụy đến Tân An, Cao Ngao Tào đành phải đưa quân lùi về phía bắc Hoàng Hà.
Tháng 7 năm Nguyên Tượng thứ 1 (538) nhà Đông Ngụy, Đông Ngụy hưng binh tấn công Tây Ngụy, dùng Cao Ngao Tào cùng các tướng như Hầu Cảnh… lĩnh binh vây Kim Dung [12], Cao Hoan soái quân đi sau. Tướng giữ thành là Độc Cô Tín đóng cửa cố thủ. Hầu Cảnh cho bắn tên lửa, nhà cửa quan dân ở thành trong thành ngoài 10 phần chỉ còn 2, 3.
Vũ Văn Thái soái quân đông hạ, đến cứu Kim Dung, lệnh cho Khai phủ nghi đồng tam tư Lý Bật, Xa kỵ đại tướng quân Đạt Hề Vũ lĩnh 1000 người làm tiền phong. Tháng 8, Vũ Văn Thái đến Cốc Thành [13], tướng Đông Ngụy là Mạc Đa Lâu Thái Văn thua trận bị giết. Vũ Văn Thái đến bờ đông sông Triền, bức Hầu Cảnh phải nhân đêm tối giải vây Kim Dung mà chạy trốn.
Tại phía bắc Mang Sơn, Vũ Văn Thái dốc toàn quân tiến đánh Cao Ngao Tào. Nhân Cao Ngao Tào xem thường Vũ Văn Thái, chỉ huy bộ đội của mình áp sát trận địa của quân Tây Ngụy, Vũ Văn Thái tập trung tất cả bộ đội tinh nhuệ vây đánh, quân của Cao Ngao Tào chết sạch. Ông chỉ còn một mình một ngựa chạy thoát, đến thành nam Hà Dương.
Tướng giữ thành là Cao Vĩnh Nhạc, vốn có hiềm khích với ông, đóng cửa không cho vào. Cao Ngao Tào hét to gọi trên thành thả dây thừng xuống cũng không được, vung đao phá cửa thì truy binh đã đến nơi. Cao Ngao Tào đành trốn dưới cầu, truy binh thấy người hầu của ông cầm đai vàng, liền hỏi chỗ nấp của Cao Ngao Tào, người hầu chỉ cho họ. Ông biết không tránh được, ngẩng đầu nói to: "Đến đây! Cho các ngươi vị Khai quốc công!" Quân địch đến chém đầu ông mang đi. Khi ấy, ông được 48 tuổi.
Thực đơn
Cao Ngao TàoLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Cao Ngao Tào